Lakier czy olej do podłogi drewnianej? Pełny przewodnik na 2025 rok
Decyzja, przed którą staje każdy inwestor wykańczający podłogi drewniane, to kluczowe pytanie: lakierować czy olejować drewno? Podłoga wykonana z naturalnego drewna stanowi ponadczasowe rozwiązanie, które dodaje wnętrzu ciepła i unikalnego charakteru, a odpowiednio pielęgnowana może służyć przez dekady. W obliczu rosnącej popularności stylów proekologicznych i skandynawskiego, wybór wykończenia nabiera szczególnego znaczenia, wpływając zarówno na estetykę, trwałość, jak i przyszłą konserwację tej pięknej, ale wymagającej powierzchni.
Spis treści:
- Wygląd i odczucia – jaki efekt daje lakier, a jaki olej?
- Odporność na zabrudzenia i uszkodzenia – który lepiej chroni?
- Konserwacja i renowacja – co jest łatwiejsze w utrzymaniu?
- Wpływ na drewno i mikroklimat pomieszczenia
| Cecha/Aspekt | Podłoga Olejowana (Orientacyjne Uśrednione Dane) | Podłoga Lakierowana (Orientacyjne Uśrednione Dane) |
|---|---|---|
| Metoda zabezpieczenia | Penetracja w głąb struktury drewna | Tworzenie powłoki na powierzchni drewna (folia) |
| Wchłanianie zabrudzeń | Wysokie (brud wnika w głąb drewna) | Niskie (zabrudzenia pozostają na powierzchni) |
| Odporność na zarysowania (powierzchniowe) | Wyższa (zarysowania mniej widoczne, wtopione w strukturę) | Niższa (rysy widoczne na powierzchni powłoki) |
| Możliwość naprawy miejscowej | TAK (szlifowanie/re-olejowanie fragmentu) | NIE (konieczne szlifowanie/lakierowanie całej powierzchni) |
| Częstotliwość pełnej renowacji (cyklinowanie) | Wymagana częstsza renowacja (np. co 1-3 lata w strefach intensywnego ruchu) | Wymagana rzadziej (np. co 10-20 lat) |
| Koszt renowacji (materiał + praca za 1m² po 10 latach, orientacyjnie) | ~500-1000 PLN (kumulacja częstszych re-olejowań) | ~150-250 PLN (jednorazowe cyklinowanie + lakierowanie) |
| Przyciąganie kurzu | Niższe (właściwości antystatyczne) | Wyższe (ładunek elektrostatyczny powłoki) |
| Wymiana wilgoci z otoczeniem | TAK (drewno "oddycha") | NIE (szczelna powłoka blokuje) |
Wygląd i odczucia – jaki efekt daje lakier, a jaki olej?
Efekt wizualny podłogi wykończonej drewnem to często pierwszy i najbardziej namacalny element decydujący o jej wyborze. Olejowanie podkreśla naturalność drewna w sposób subtelny, wręcz intymny. Powierzchnia staje się matowa lub półmatowa, a usłojenie i słoje nabierają głębi, tworząc wrażenie, że drewno jest "żywe" i bardziej autentyczne. Dotykając takiej podłogi, czujemy bezpośrednio strukturę drewna, jego ciepło, co jest trudne do osiągnięcia w przypadku grubszej powłoki lakierowej. Podłoga olejowana wydaje się bardziej naturalna, co doskonale wpisuje się w nurt biofilnego designu, zbliżającego nas do natury. Olej nie tworzy na drewnie szczelnej warstwy, ale wnika w jego pory, zabezpieczając je od wewnątrz. Dzięki temu powierzchnia pozostaje otwarta, co ma swoje konsekwencje estetyczne. Matowy lub satynowy wygląd drewna potraktowanego olejem sprawia, że ewentualne drobne rysy, które nie naruszają głęboko struktury drewna, są mniej widoczne. Po prostu wtapiają się w naturalną, nieidealnie gładką powierzchnię, co bywa zaskakujące dla kogoś, kto przywykł do lśniących, szklanych powłok. Wrażenie to potęguje fakt, że podłoga olejowana jest zazwyczaj mniej śliska niż podłoga z błyszczącym wykończeniem lakierowym, co zwiększa bezpieczeństwo użytkowania, zwłaszcza w domach z dziećmi czy seniorami. Co więcej, podłogi olejowane często posiadają właściwości antystatyczne. To drobny, acz istotny szczegół – mniejsza skłonność do elektryzowania się powierzchni oznacza, że kurz nie jest do niej tak intensywnie przyciągany. Może to być zauważalne ułatwienie w codziennym utrzymaniu czystości, choć nie eliminuje to całkowicie konieczności sprzątania. Wrażenie chodzenia po takiej podłodze, dotykania jej stóp, jest dla wielu osób znacznie przyjemniejsze – czuć, że stąpamy bezpośrednio po drewnie, a nie po sztucznej powłoce. Ten aspekt sensoryczny jest często decydujący dla estetów i miłośników naturalnych materiałów. Jednakże, rozwój technologii w dziedzinie lakierów pozwolił na zniwelowanie niektórych tradycyjnych różnic estetycznych. Dziś bez trudu można znaleźć lakiery matowe lub ultramegazmatowe, które do złudzenia imitują wizualny efekt olejowania. Umożliwiają one uzyskanie równie subtelnego wyglądu, podkreślającego rysunek drewna, a jednocześnie oferują zalety użytkowe typowe dla lakierów. To sprawia, że sam wygląd przestaje być jedynym kryterium wyboru, otwierając pole do dyskusji o bardziej pragmatycznych aspektach, takich jak odporność czy konserwacja. Na przykład, można osiągnąć efekt wizualny do złudzenia przypominający olejowanie podłogi, stosując specjalny lakier tworzący bardzo cienką, matową warstwę, tzw. efekt surowego drewna. Tego typu rozwiązania bywają wybierane, gdy priorytetem jest estetyka olejowanego drewna, ale oczekuje się większej odporności na plamy, którą tradycyjnie zapewnia lakier. To pokazuje, jak granice między tymi dwoma rozwiązaniami zacierają się na poziomie wizualnym, choć wciąż pozostają wyraźne w sferze funkcjonalności. Rysy będą znacznie mniej widoczne na lakierze o niższym stopniu połysku, na przykład półmatowym lub matowym, w przeciwieństwie do lakieru o wysokim połysku, na którym każdy paproszek i zarysowanie rzuca się w oczy jak drzazga w oku. Wybór połysku lakieru jest więc sam w sobie istotną decyzją estetyczną i praktyczną, wpływającą na późniejszą percepcję zużycia podłogi. Pamiętam rozmowę z pewnym stolarzem, który mówił mi, że "drewno oddycha, a lakier je dusi". Chociaż to uproszczenie, dobrze oddaje fundamentalną różnicę w sposobie interakcji tych materiałów z podłożem i środowiskiem. Olej pozwala drewnu na tę "wymianę" wilgoci, podczas gdy lakier zamyka tę drogę. Wizualnie przekłada się to na nieco inną percepcję głębi koloru i tekstury drewna; olej nasyca kolor w inny sposób niż powłoka lakierowa. To trochę jak porównanie skóry posmarowanej naturalnym balsamem do skóry pokrytej cienką, nieprzepuszczalną folią – efekt jest zupełnie inny w dotyku i często też w odbiorze wizualnym. Naturalność efektu uzyskanego dzięki olejowanie drewna jest często nie do podrobienia, choć technologie dają nam narzędzia do wizualnej imitacji.Estetyka lakierowanie drewna często kojarzy się z klasycznym, nieco bardziej formalnym wyglądem, choć dostępne wykończenia matowe zmieniają ten obraz. Powłoka lakieru tworzy na drewnie swojego rodzaju tarczę, co jest widoczne i odczuwalne – powierzchnia jest idealnie gładka, często z wyraźnym połyskiem, choć, jak wspomniano, mat również jest popularny.
Wykończenie lakierem, szczególnie to o wyższym połysku, ma tendencję do podkreślania każdego, nawet najmniejszego, detalu na swojej powierzchni – kurzu, odcisków palców, czy drobnych rys. To sprawia, że taka podłoga może wyglądać spektakularnie, gdy jest nieskazitelnie czysta, ale też szybko pokazuje oznaki codziennego użytkowania.
Wygląd jest sprawą subiektywną i każdy ma swoje preferencje. Niezależnie od tego, czy wolimy matową głębię oleju czy gładkość lakieru, ważne jest, aby pamiętać, że efekt końcowy zależy również od gatunku drewna, sposobu jego ułożenia (np. parkiet, deski), a nawet oświetlenia pomieszczenia.
Zanim zdecydujesz, odwiedź kilka miejsc z podłogami wykończonymi różnymi metodami, dotknij, przejdź się po nich. Czasem to właśnie bezpośrednie doświadczenie decyduje, co bardziej odpowiada naszej wizji idealnego wnętrza i naszym zmysłom.
Odporność na zabrudzenia i uszkodzenia – który lepiej chroni?
Gdy estetyka ustępuje miejsca pragmatyzmowi, na pierwszy plan wysuwa się kwestia trwałości i odporności podłogi na codzienne wyzwania. Tutaj porównanie olejowanie a lakierowanie ujawnia diametralne różnice. Podłoga olejowana, penetrując drewno, pozostawia jego powierzchnię bardziej otwartą i mniej uszczelnioną. To przekłada się na specyficzne zachowanie wobec zabrudzeń i uszkodzeń mechanicznych. Brud, płyny (jak kawa, wino, tłuszcz) łatwo wnikają w głąb drewna, co jest znaczącą wadą. Jeżeli plama nie zostanie usunięta natychmiast, może głęboko wsiąknąć, stając się trudną lub niemożliwą do usunięcia bez miejscowej renowacji. Kto raz rozlał czerwone wino na jasno olejowany dąb i zignorował to przez kilka godzin, wie o czym mowa. Z drugiej strony, ta sama "otwarta" struktura drewna zabezpieczonego olejem sprawia, że jest ono bardziej odporne na zarysowania... a raczej, że zarysowania są na nim mniej widoczne. Ostry pazur zwierzęcia czy przesunięcie krzesła może pozostawić ślad, ale ponieważ olej nie tworzy kruchej, powierzchniowej powłoki, rysa nie objawia się jako białe pęknięcie w lakierze. Zamiast tego, wnika w strukturę drewna, często zlewając się z jej naturalnym usłojeniem. Wiele drobnych zarysowań staje się w zasadzie niewidocznych z normalnej perspektywy chodzenia po podłodze, co daje wrażenie większej trwałości i mniejszej podatności na defekty. Taka podłoga starzeje się z godnością, a ślady użytkowania często postrzegane są jako "patyna", dodająca charakteru.Podłoga lakierowana zachowuje się zupełnie inaczej. Tworzy na powierzchni drewna twardą, szczelną barierę, która doskonale chroni drewno przed wnikaniem płynów i zabrudzeń. Rozlana ciecz czy jedzenie pozostaje na powierzchni powłoki, co pozwala na łatwe i szybkie usunięcie większości plam wilgotną szmatką, bez ryzyka wniknięcia brudu w strukturę drewna. Pod tym względem lakier jest bezkonkurencyjny w codziennej, beztroskiej eksploatacji.
Jednakże, pięta achillesowa lakieru to jego podatność na zarysowania. Powierzchniowa, twarda powłoka jest wrażliwa na mechaniczne uszkodzenia. Szczególnie niszczycielski jest piasek i drobne kamyczki wnoszone z zewnątrz (tzw. "papier ścierny na podłodze"). Każde przesunięcie nogi, mebla czy nawet zabawkę dziecka z ostrym elementem, może pozostawić widoczną rysę w lakierze.
Lakier błyszczący uwydatni każdą niedoskonałość w mgnieniu oka, podczas gdy lakier matowy będzie bardziej forgiving. Mimo to, struktura lakieru oznacza, że nawet niewielkie zarysowanie na powierzchni jest zazwyczaj trwale widoczne, w przeciwieństwie do podłogi olejowanej, gdzie podobny ślad mógłby się po prostu "wtopić" w teksturę drewna.
Dodatkowo, podłoga lakierowana ma tendencję do przyciągania kurzu ze względu na właściwości elektrostatyczne powłoki, co wymusza częstsze odkurzanie czy zamiatanie w celu utrzymania czystego wyglądu.
Podsumowując, jeśli głównym priorytetem jest łatwość usuwania plam z powierzchni i absolutna ochrona drewna przed wnikaniem brudu, lakier może wydawać się lepszym wyborem. Jeśli jednak obawiamy się zarysowań, zwłaszcza w pomieszczeniach o intensywnym ruchu lub w obecności zwierząt, olejowanie może okazać się praktyczniejszym rozwiązaniem na dłuższą metę, pomimo większej wrażliwości na plamy. To wybór między ochroną przed brudem a maskowaniem uszkodzeń mechanicznych.
Często porównuję to do wyboru między ekranem telefonu z folią ochronną a ekranem bez. Folia (lakier) świetnie chroni przed plamami i drobnymi uszkodzeniami powierzchniowymi, ale sama łatwo się rysuje i pęka, pokazując każde uszkodzenie. Ekran bez folii (olej) jest bardziej podatny na odciski palców i wchłanianie brudu w pory (strukturę szła), ale drobne ryski są mniej widoczne i głębsze rysy nie pękają jak powłoka. Obie strategie mają swoje uzasadnienie w zależności od sposobu użytkowania i preferencji.
Analiza laboratoryjna odporności na ścieranie dla standardowych lakierów podłogowych (np. klasa użyteczności 23 dla domowych zastosowań) często pokazuje znacznie lepsze wyniki niż dla oleju, jeśli chodzi o zużycie powierzchniowe, np. w testach Tabera (ASTM D4060). Jednakże, testy te często nie oddają rzeczywistego wpływu *pojedynczych* ostrych punktów (jak ziarenko piasku), na które lakier jest bardzo czuły. Z drugiej strony, norma DIN 68861-1D dla olejów może pokazać gorszą odporność na plamy z niektórych substancji, co potwierdza ich tendencję do wchłaniania.
Konserwacja i renowacja – co jest łatwiejsze w utrzymaniu?
Aspekt utrzymania podłogi w dobrym stanie technicznym i wizualnym na przestrzeni lat to kolejny obszar, gdzie olejowanie i lakierowanie rozchodzą się swoimi ścieżkami. Codzienna pielęgnacja podłogi lakierowanej jest generalnie prostsza. Polega głównie na regularnym odkurzaniu (najlepiej miękką szczotką) i myciu wilgotnym, dobrze wyciśniętym mopem z dodatkiem specjalistycznych środków do lakierowanych podłóg drewnianych. Powłoka lakieru chroni drewno przed wilgocią, co ułatwia czyszczenie plam – jak wspomniano, pozostają one na powierzchni i łatwo dają się usunąć. Łatwość konserwacji (lakier) w rozumieniu codziennego sprzątania jest często argumentem przeważającym za tym rozwiązaniem w miejscach o dużym ruchu lub w domach, gdzie szybkość sprzątania jest priorytetem. Jednakże, choć codzienna pielęgnacja lakieru jest łatwa, gruntowna renowacja, gdy powłoka w końcu ulegnie zniszczeniu, jest procedurą znacznie bardziej skomplikowaną i kosztowną. Powłoka lakieru zużywa się nierównomiernie, tworząc przetarcia i "ścieżki" w miejscach najczęściej uczęszczanych. W przypadku głębokich rys, przetarć czy lokalnych uszkodzeń, praktycznie niemożliwa jest estetyczna naprawa wyłącznie uszkodzonego fragmentu. Próba zmatowienia i nałożenia lakieru tylko na małym obszarze zazwyczaj skutkuje powstaniem widocznej łaty.W efekcie, gdy renowacja podłogi lakierowanej staje się konieczna (zazwyczaj po wielu latach użytkowania, np. 10-20 lat w warunkach domowych, 5-10 w komercyjnych), jedynym rozwiązaniem jest profesjonalne cyklinowanie, czyli zeszlifowanie całej powierzchni podłogi do surowego drewna, a następnie ponowne nałożenie kilku warstw lakieru. Proces ten jest czasochłonny (może trwać kilka dni dla typowego mieszkania, wliczając czas schnięcia), wymaga opróżnienia pomieszczeń i wiąże się ze znacznym kosztem (orientacyjnie 150-250 PLN za metr kwadratowy, w zależności od regionu, zakresu prac i użytych materiałów).
Konserwacja i renowacja podłogi olejowanej przedstawia zupełnie inny obraz. Codzienna pielęgnacja również wymaga regularnego odkurzania i mycia, ale należy używać specjalnych mydeł do podłóg olejowanych, które jednocześnie czyszczą i odżywiają warstwę oleju, nie usuwając jej. Kluczowe jest unikanie nadmiaru wody, która może penetrować otwarte pory drewna, prowadząc do jego pęcznienia lub przebarwień.
Piętą achillesową olejowanych podłóg jest konieczność znacznie częstszej renowacji/konserwacji w porównaniu do lakierowanych. Warstwa oleju zużywa się szybciej, szczególnie w miejscach o intensywnym ruchu. Zaleca się regularne "odświeżanie" powłoki olejowej, np. raz na kilka miesięcy w strefach najbardziej narażonych (przedpokój, kuchnia) i raz na 1-2 lata na całej powierzchni podłogi. Proces ten polega na dokładnym oczyszczeniu powierzchni, a następnie nałożeniu nowej, cienkiej warstwy oleju i wypolerowaniu jej. Orientacyjny koszt materiałów do takiej renowacji na metr kwadratowy może wynieść 10-20 PLN, ale częstotliwość tego zabiegu sprawia, że skumulowane koszty w perspektywie wielu lat mogą przewyższyć koszt jednorazowego cyklinowania lakierowanej podłogi, jak sugerują dane w tabeli.
Jednakże, ogromną zaletą konserwacja olejowanej podłogi jest możliwość miejscowej naprawy uszkodzeń. Drobne rysy, plamy czy przetarcia w konkretnym miejscu można po prostu delikatnie przeszlifować drobnoziarnistym papierem ściernym (np. gradacja 180-240), a następnie nałożyć i wypolerować w tym miejscu świeżą porcję oleju dedykowanego do podłóg drewnianych. Naprawa jest szybka, łatwa do wykonania samodzielnie i nie wymaga ingerencji w całą powierzchnię. To rozwiązanie idealne w sytuacjach, gdy szkody są niewielkie i zlokalizowane, np. pojedyncza plama z kawy. Ktoś mógłby rzec: "Ale to wymaga, żeby w ogóle umieć coś zaszlifować i nałożyć ten olej!", i byłoby w tym ziarnko prawdy, ale próg wejścia jest znacznie niższy niż przy samodzielnym cyklinowaniu i lakierowaniu całej podłogi. To kwestia chęci i odwagi do pracy z drewnem.
Ostatecznie, wybór między tymi dwiema metodami pod kątem konserwacji sprowadza się do decyzji, czy wolimy rzadką, ale kosztowną i czasochłonną renowację całej powierzchni (lakier), czy częstszą, wymagającą regularności konserwację i łatwe, szybkie naprawy miejscowe (olej).
Doświadczenie uczy, że wielu właścicieli podłóg lakierowanych odkłada cyklinowanie w nieskończoność, tolerując zniszczenia, bo perspektywa kosztów i remontu jest paraliżująca. Właściciele podłóg olejowanych często stają się bardziej zaangażowanymi użytkownikami swoich podłóg, ucząc się szybkich napraw i regularnej pielęgnacji, co buduje inną relację z drewnianą powierzchnią w domu.
Wpływ na drewno i mikroklimat pomieszczenia
Decyzja o sposobie wykończenia podłogi drewnianej wykracza poza estetykę i odporność mechaniczną. Ma również wpływ na samo drewno oraz na jakość powietrza i mikroklimat w pomieszczeniu. Tutaj ujawnia się fundamentalna różnica w sposobie działania lakieru i oleju. Lakier tworzy na powierzchni drewna szczelną, nieprzepuszczalną powłokę. Można ją porównać do hermetycznego zamknięcia. Chroni to drewno przed wilgocią z zewnątrz, ale jednocześnie blokuje naturalną wymianę wilgoci między drewnem a otaczającym powietrzem. Drewno jest materiałem higroskopijnym – oznacza to, że pochłania wilgoć z powietrza, gdy jej poziom wzrasta, i oddaje ją, gdy spada. Powłoka lakierowa skutecznie utrudnia ten proces. Może to prowadzić do większych naprężeń w samym drewnie podczas wahań wilgotności powietrza, a w skrajnych przypadkach (choć rzadziej niż przy braku jakiegokolwiek zabezpieczenia) do paczenia, kurczenia się czy rozsychania desek. Szczelne zamknięcie może też potęgować wpływ wilgoci, która dostanie się pod warstwę lakieru, np. przez uszkodzenia lub nieszczelności przy krawędziach. To jak założenie gumowej rękawicy – chroni, ale skóra pod spodem nie może "oddychać". Warto pamiętać, że stabilny poziom wilgotności w pomieszczeniu (ok. 45-60%) jest kluczowy dla trwałości każdej drewnianej podłogi, niezależnie od wykończenia.Olejowanie podłogi działa inaczej. Olej wnika w strukturę drewna, nasycając włókna i pory, co utrudnia wchłanianie wody i brudu. Nie tworzy jednak całkowicie szczelnej bariery. Powierzchnia drewna pozostaje "otwarta", co pozwala na naturalną wymianę wilgoci z otoczeniem.
Mówimy potocznie, że olejowane drewno "oddycha". Ta właściwość ma znaczenie zarówno dla samego drewna, jak i dla mikroklimatu pomieszczenia. Drewno może buforować wilgoć w powietrzu, wchłaniając jej nadmiar lub oddając ją w suchych warunkach, co potencjalnie przyczynia się do stabilizacji poziomu wilgotności w pomieszczeniu, choć efekt ten jest zazwyczaj minimalny w porównaniu do wpływu wentylacji czy nawilżaczy powietrza.
Dla drewna oznacza to potencjalnie mniejsze naprężenia wewnętrzne i większą stabilność wymiarową w obliczu typowych wahań wilgotności w mieszkaniach. Drewno jest mniej "uwięzione", co może przedłużyć jego żywotność strukturalną.
Z perspektywy mikroklimatu, otwarta struktura podłogi olejowanej może wydawać się bardziej naturalna. Co ważne, oleje podłogowe stosowane obecnie na szeroką skalę to najczęściej produkty bazujące na naturalnych olejach roślinnych i woskach (np. olej lniany, tungowy, wosk carnauba). Emitują znacznie mniej lotnych związków organicznych (VOC) niż tradycyjne lakiery, zwłaszcza te starszej generacji, bazujące na rozpuszczalnikach. Nowoczesne lakiery wodne są pod tym względem dużo lepsze, ale wciąż mogą zawierać więcej substancji chemicznych niż czyste oleje naturalne. Wybierając olej ekologiczny z certyfikatem (np. EU Ecolabel), można zminimalizować wpływ podłogi na jakość powietrza w domu, co jest ważne dla osób z alergiami czy wrażliwych na substancje chemiczne. To dodatkowy argument w dyskusji o olejowanie a lakierowanie z punktu widzenia zdrowia i ekologii.
Kwestia "oddychania" drewna jest tematem gorących debat wśród specjalistów. Niektórzy twierdzą, że wahania wilgotności wewnątrz ogrzewanych pomieszczeń i tak są na tyle znaczące, że różnica między lakierem a olejem jest marginalna. Inni podkreślają, że każda możliwość "amortyzacji" tych zmian przez materiał budowlany jest korzystna. Niezależnie od skali wpływu, faktem jest, że struktura drewna pozostaje pod olejem bardziej naturalna i "czysta" w porównaniu do jej szczelnego otulenia powłoką lakieru. Z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że pracując z drewnem zabezpieczonym olejem, ma się wrażenie, że materiał jest po prostu bardziej elastyczny i wybaczający w pewnym stopniu niż ten polakierowany na sztywno.
Ponadto, proces aplikacji oleju zazwyczaj wymaga mniej agresywnych metod wentylacji w trakcie i bezpośrednio po pracach w porównaniu do lakierów, zwłaszcza rozpuszczalnikowych, których opary mogą być bardzo silne i utrzymywać się przez długi czas. Chociaż profesjonaliści zawsze zalecają wietrzenie, intensywność i czas potrzebny do pełnego odparowania związków jest różny. W przypadku olejów naturalnych, zapach jest zwykle delikatniejszy i szybciej się ulatnia.
Podsumowując, olejowanie oferuje drewnu możliwość naturalnej wymiany wilgoci z otoczeniem i, w przypadku stosowania produktów na bazie naturalnych olejów, potencjalnie lepszy wpływ na jakość powietrza wewnątrz. Lakier tworzy szczelną barierę, która chroni drewno przed czynnikami zewnętrznymi, ale ogranicza jego naturalną "pracę" z wilgocią w powietrzu. To czynnik, który powinien być brany pod uwagę przy wyborze sposobu wykończenia, zwłaszcza w pomieszczeniach o niestabilnym poziomie wilgotności lub przez osoby szczególnie dbające o aspekty zdrowotne i ekologiczne.
